1. Điều kiện địa lý tự nhiên của Phú Quốc

Đảo Phú Quốc nằm ở phía Tây Nam của Việt Nam, trải dài từ 9°53′ đến 10°28′ độ Vĩ Bắc và từ 103°49′ đến 104°05′ độ Kinh Đông. Phú Quốc cách thành phố Rạch Giá 120km, cách thành phố Hà Tiên 45km. Bao quanh Phú Quốc là biển, các mặt bên tiếp giáp với Malaysia, Thái Lan, Campuchia. Vì thế, thành phố đảo này được đánh giá là có vị trí chiến lược quan trọng trong quốc phòng và phát triển kinh tế.

Về địa hình, nhìn chung, đảo ngọc Phú Quốc có địa hình hơi thoải, chạy dọc theo chiều từ Bắc xuống Nam, rải rác khắp khu vực có 99 ngọn núi đồi và cụm đảo nhỏ.

Về khí hậu, nơi đây nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa mát mẻ, nhiệt độ trung bình khoảng 35 độ C vào mùa khô (tháng 4 và 5) và 27-28 độ C vào mùa mưa, lượng mưa đạt 190mm/tháng.

2. Hành chính

Thành phố Phú Quốc được chính thức thành lập ngày 1/1/2021, bao gồm 9 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, gồm 2 phường Dương Đông, An Thới và 7 xã Thổ Châu, Hàm Ninh, Gành Dầu, Dương Tơ, Cửa Dương, Cửa Cạn, Bãi Thơm.

Theo số liệu thống kê năm 2019, Phú Quốc có diện tích tự nhiên 589,23km2, xấp xỉ diện tích đảo quốc Singapore, dân số ước tính 179.480 người, mật độ dân số trung bình khoảng 305 người/km2.

3. Điều kiện và tình hình phát triển kinh tế

Trước khi được công nhận là thành phố đảo năm 2021, Phú Quốc đã phát triển mạnh mẽ về kinh tế, văn hóa, xã hội và du lịch. Về kinh tế, địa phương phát triển mạnh về dịch vụ thương mại, dịch vụ du lịch, xây dựng – bất động sản, tài chính ngân hàng, canh tác hồ tiêu, công nghiệp và công nghệ cao.

Hồ tiêu là một loại gia vị đặc sản nổi tiếng và có giá trị kinh tế cao ở Phú Quốc. Do nhu cầu của thị trường, người dân nơi đây đã dùng tiêu đen tẩy bỏ vỏ chỉ còn lại phần lõi hạt gọi là tiêu sọ. Loại tiêu này thơm ngon và đắt tiền nhất. Hồ tiêu được trồng ở Phú Quốc với diện tích trung bình 471 ha, tập trung ở 3 xã Dương Tơ, Cửa Cạn, Cửa Dương. Năng suất tiêu trung bình là 2.000-3.000 kg/ha, mật độ trồng từ 2.500-3.000 nọc/ha.

Khi nói đến những điều đặc biệt mang thương hiệu Phú Quốc, không thể không nhắc đến giống chó Phú Quốc, loài chó có nhiều đặc điểm rất khác biệt so với những loài chó khác ở nước ta. Chó Phú Quốc có bờm lông dựng đứng và xoáy trên lưng, chân dài, dáng người thon gọn, sức khỏe tốt. Về đặc tính, chó Phúc Quốc rất thông minh, tự lập, có khả năng săn mồi rất tốt.

Ngoài ra Phú Quốc còn phát triển mạnh về khai thác hải sản, Phú Quốc có nhiều món ăn đặc sản như nước mắm, còi biên mai, khô cá thiều, hồ tiêu, rượu sim, rượu hải mã, rượu mỏ quạ, ngọc trai, hải sản, điều, cá bớp, cá trích…

4. Các địa điểm du lịch nổi tiếng ở Phú Quốc

• Vườn quốc gia Phú Quốc
• Khu bảo tồn biển Phú Quốc
• An Thới: Bãi Khem, Nhà Lao Cây Dừa, Mũi Ông Đội, Bãi Vịnh Đầm, Bãi Sao, Bãi Xếp Lớn, Bãi Xếp Nhỏ, Núi Cô Chín, Núi Radar, Bãi Đất Đỏ
• Quần đảo An Thới: Hòn Thơm, Hòn Dừa, Hòn Rỏi, Hòn Đụn, Hòn Gầm Ghì, Hòn Mây Rút, Hòn Kim Qui, Hòn Dăm, Hòn Xưởng
• Dương Đông: Suối Đá Bàn, Dinh Cậu
• Bãi Trường
• Rạch Tràm
• Rạch Vẹm
• Bắc Đảo: Bãi Thơm, Gành Dầu, Vườn thú bán hoang dã Phú Quốc, Bãi Dài
• Làng chài Hàm Ninh: Bãi Vòng, Suối Tranh
• Vinpearl Safari Phú Quốc (vườn thú bán hoang dã đầu tiên của Việt Nam)
• Công viên giải trí VinWonders Phú Quốc 50ha (Khu vui chơi lớn nhất Châu Á)
• Đảo sim (Sim Island Phú Quốc)
• Cáp treo Hòn Thơm

5. Hạ tầng, giao thông

Hiện nay, thành phố Phú Quốc có hệ thống hạ tầng giao thông tương đối hiện đại, kết nối thuận tiện với các khu vực trong và ngoài nước như cảng hành khách quốc tế Phú Quốc, cảng biển quốc tế An Thới, sân bay Phú Quốc. Các trục đường chính trên đảo cũng được đầu tư và hoàn thiện theo tiêu chuẩn cao.

Phương tiện đến Phú Quốc chủ yếu bằng máy bay, tàu cao tốc và phà. Từ Rạch Giá hay Hà Tiên đến Phú Quốc, người dân có thể đi bằng tàu cao tốc hay phà. Trung bình mỗi ngày có 12 chuyến cao tốc, 10 chuyến tàu phà vận chuyển hành khách, hàng hóa, phương tiện giao thông đến Phú Quốc và ngược lại. Đường hàng không với sân bay quốc tế Phú Quốc hiện kết nối với nhiều tỉnh, thành như TP.HCM, Hà Nội, Cần Thơ, Hải Phòng, Vinh, Đà Lạt, Huế, Đà Nẵng, Buôn Ma Thuột, Nha Trang, Thanh Hóa với hơn 60 chuyến bay/ngày.

5.1 Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc

Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc được khánh thành và đưa vào khai thác từ ngày 15/12/2012 có diện tích 60.000m2, với cơ sở hạ tầng hiện đại, công nghệ hàng không tiên tiến, công suất phục vụ 2,65 triệu khách/năm. 

Theo quy hoạch đến năm 2030, cảng hàng không quốc tế Phú Quốc có khả năng tiếp nhận 20 máy bay trong giờ cao điểm, 27.600 tấn hàng hóa mỗi năm, công suất 7 triệu khách/năm. Dự án nhằm đưa Phú Quốc trở thành khu kinh tế hành chính du lịch, trung tâm tài chính ngân hàng và là đầu mối giao thông quan trọng kết nối trực tiếp vùng đồng bằng sông Cửu Long với các thành phố lớn trong khu vực châu Á. 

Theo định hướng phát triển, sân bay Phú Quốc sẽ góp phần phát triển đảo Phú Quốc thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và du lịch biển tầm cỡ khu vực và quốc tế. Hiện nay, cảng hàng không quốc tế Phú Quốc có các đường bay thẳng đến các thành phố Hà Nội, TP.HCM, Cam Ranh, Rạch Giá, Cần Thơ và một số nước như Nga, Siem Reap, Singapore… với khoảng 50 chuyến đến và đi mỗi ngày. Dự kiến, trong thời gian tới sẽ mở thêm các đường bay trực tiếp đến Malaysia, Thái Lan, HongKong và 1 số nước Bắc Á, Tây Âu, Đông Âu.

5.2 Cảng biển quốc tế Phú Quốc

Cảng biển quốc tế Phú Quốc nằm tại thị trấn Dương Đông, phía Tây Nam của Phú Quốc, cách sân bay quốc tế Phú Quốc 17km về phía Tây Bắc. Cảng biển quốc tế Phú Quốc được khởi công vào tháng 4/2015, nhằm mục đích tiếp nhận tàu khách quốc tế có trọng tải lên tới 225.000GT, sức chở 5.000-6.000 hành khách. 

Công trình còn mang ý nghĩa trọng điểm trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của thành phố đảo, đặc biệt là du lịch và dịch vụ. Trong thời gian tới, khi dịch Covid-19 được kiểm soát, các cơ sở dịch vụ – du lịch sẽ đón lượng lớn du khách trên những chuyến tàu, hãng tàu lớn cập cảng quốc tế này. Hiện dự án đã hoàn thành 75% khối lượng công việc với tổng giá trị 1.200 tỷ đồng/1.645 tỷ đồng.

5.3 Đường trục Bắc – Nam

Đường trục Bắc – Nam là tuyến đường được xây dựng theo quy hoạch phát triển giao thông bền vững đảo Phú Quốc được duyệt, đáp ứng theo yêu cầu nối thông phía Bắc và phía Nam đảo Phú Quốc nhằm phát triển kinh tế – xã hội và an ninh – quốc phòng. 

Tuyến đường có tổng chiều dài 24,5km, chia thành 2 đoạn: đoạn Dương Đông – Suối Cái dài 12,4km có chiều rộng mặt đường 15m và đoạn Suối Cái – Bãi Thơm dài 12km, có chiều rộng mặt đường 7,5m. Trên tuyến xây dựng mới 5 cây cầu bê tông cốt thép, 7 cống tròn và 46 cống hộp bằng bê tông cốt thép.

5.4 Đường vòng quanh đảo Phú Quốc

Dự án gồm 8 tuyến đường và 1 cây cầu dài 99,5km với tổng mức đầu tư 3.011,8 tỷ đồng. Đường vòng quanh đảo đi qua thị trấn An Thới, Dương Tơ, men theo đường bờ biển phía Đông của đảo đến Bãi Thơm, Gành Dầu và thị trấn Dương Dương.

Bên cạnh đó, Phú Quốc còn có bến phà Thạnh Thới và một số tuyến đường khác đang được nâng cấp và mở rộng trong thời gian tới.

Về hạ tầng kỹ thuật cấp điện, cấp nước, có thể kể đến như: Dự án điện cáp ngầm 110Kv xuyên biển Hà Tiên – Phú Quốc đưa điện lưới quốc gia ra đảo Phú Quốc đã hoàn thành và đưa vào sử dụng hiệu quả; nâng cấp hồ Đông Dương và hệ thống cấp nước Phú Quốc; xây dựng thêm các đô thị mới, các khu dân cư…

Nhiều dự án du lịch, vui chơi giải trí đã được đưa vào khai thác như: Khu Vinpearl, vườn thú Safari, cáp treo An Thới – Hòn Thơm, công viên VinWonders…

6. Tổng kết

Nhờ có điều kiện tự nhiên và thiên nhiên ưu đãi, có khí hậu ôn hòa, Phú Quốc đang dần trở thành thiên đường nghỉ dưỡng mới của thế giới, thu hút đông đảo các nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Hãng truyền thông CNN của Mỹ mới đây bình chọn Phú Quốc là một trong những điểm đến tốt nhất châu Á trong năm 2019 và Top 5 điểm đến mùa thu hàng đầu tại châu Á – Thái Bình Dương.

Còn trong mắt nhà kinh doanh khách sạn lão luyện như ông Patrick Basset, Phó Chủ tịch phụ trách thị trường Việt Nam và một số nước châu Á của tập đoàn quản lý khách sạn danh tiếng Accor thì Phú Quốc cùng với Phuket của Thái Lan và Bali của Indonesia là ba hòn đảo có tiềm năng phát triển du lịch lớn nhất khu vực Đông Nam Á.

The Masked Singer Việt Nam (hay còn gọi là Ca sĩ mặt nạ) là một chương trình truyền hình hiện đang nhận được sự yêu thích của đông đảo khán giả truyền hình. Mới được lên sóng nhưng Ca Sĩ Mặt Nạ đã là 1 trong số ít các chương trình vững chắc trong bảng xếp hạng top trending YouTube. Đây được coi là thành tích đáng nể của 1 chương trình truyền hình “tân binh” trong thời điểm bão hòa TV Show như hiện tại.

Bản quyền từ Hàn Quốc

The Masked Singer Việt Nam được mua bản quyền từ King of Mask Singer của Hàn Quốc. Chương trình gốc hot đến nỗi ngay cả Mỹ và châu Âu cũng quyết định mua lại format, làm lại ở nhiều quốc gia như Anh, Đức, Pháp và Bulgaria.

The Masked Singer là chương trình âm nhạc đã tạo nên tiếng vang toàn thế giới, với trên 40 quốc gia mua bản quyền sản xuất và phát sóng.

Tại Việt Nam, The Masked Singer Vietnam – Ca sĩ mặt nạ được Vie Channel & VieON mua bản quyền phát sóng và đầu tư không thua kém gì bản gốc về sân khấu và nghệ thuật hóa trang.

Trong chương trình, những nghệ sĩ sẽ đeo mặt nạ và diện những bộ trang phục đặc biệt để che giấu danh tính, và thể hiện những ca khúc nổi tiếng. Sau đó, dàn cố vấn và khán giả sẽ bầu chọn ca sĩ họ yêu thích nhất, và sẽ phán đoán danh tính của nghệ sĩ bí ẩn.

Đó có thể là những giọng ca huyền thoại một thời đã từ lâu không xuất hiện trên sân khấu, hay những giọng ca trẻ, giọng ca triển vọng vừa ra mắt thời gian gần đây.

Cố vấn và dẫn chương trình

Dàn cố vấn của chương trình đã được chương trình công bố vào ngày 6 tháng 7 năm 2022. Trấn Thành, Tóc Tiên và Wowy đảm nhiệm vai trò cố vấn cố định, trong khi Ngô Kiến Huy đảm nhiệm vai trò MC của chương trình. Tuy nhiên, vì lý do công việc cũng như hạn chế về chuyên môn, Wowy chỉ góp mặt trong hai vòng đầu tiên của chương trình (đến hết tập 9), và từ tập 10, Đức Phúc là cố vấn cố định thay thế. Bên cạnh đó, cố vấn khách mời cũng xuất hiện trong chương trình và thay đổi trong mỗi tập phát sóng. Minh Hằng là cố vấn ở tập đầu tiên của chương trình.

Giữa các cố vấn cố định xuyên suốt là Trấn Thành và Tóc Tiên (không tính Wowy, vì anh không còn góp mặt sau vòng 2), còn có giải “Lỗ tai vàng” cho cố vấn xuất sắc nhất của mùa đó. Ở mùa này, người chiến thắng là Tóc Tiên khi đoán chính xác danh tính thật của 7/15 nhân vật, trong khi Trấn Thành chỉ đoán đúng danh tính của 6/15 nhân vật.

Đầu tư hoành tráng về sân khấu cũng như hóa trang

Sự hoành tráng của sân khấu cũng như sự đầu tư công phu trong từng bộ trang phục hóa trang cũng là một điểm cộng vô cùng lớn của chương trình năm nay. Có thể thấy rằng đơn vị sản xuất là Vie Channel và VieON đã dành rất nhiều tâm huyết, công sức cũng như kinh phí trong việc sản xuất ra một show truyền hình vô cùng hoành tráng như thế này.

Sân khấu năm nay được thi công rất công phu cũng như rực rỡ với âm thanh, ánh sáng vô cùng đẹp mắt. Bên cạnh điểm nhấn chính là chiếc màn hình LED cực kì lớn góp phần tô điểm vào phần trình diễn của các nghệ sĩ thì một điểm nhấn nữa cũng rất đáng chú ý đó chính là hình ảnh hai chiếc mặt nạ được dựng lên bên cạnh màn hình lớn, góp phần tăng mức độ hoành tráng của sân khấu năm nay. Phần ánh sáng cũng được thiết kế rất hợp lý nhằm làm cho sân khấu thêm lung linh, kì ảo.

Phần hóa trang của các nghệ sĩ mặt nạ cũng được chú trọng hơn hẳn so với phiên bản 5 năm trước. Các bộ mascot đều được thiết kế vô cùng công phu từ phần mặt nạ cho đến trang phục của nghệ sĩ. Khác hẳn so với Mặt nạ Ngôi sao, khi mà nghệ sĩ chỉ được mang một lớp mặt nạ mỏng thì ở Ca Sĩ Mặt Nạ, bộ trang phục được thiết kế tỉ mỉ đến từng chi tiết, thậm chí còn có rất nhiều trang sức cũng như phụ kiện đi kèm. Điều đó khiến tôn lên được vóc dáng, nét riêng biệt của các nghệ sĩ mặt nạ nhưng vẫn giữ được nét bí ẩn theo đúng format của chương trình.

Bài hát chủ đề

Bài hát chủ đề của chương trình là “Behind The Mask” do Châu Đăng Khoa sáng tác và được thể hiện bởi ca sĩ Sofia và Red. Bài hát này xuất hiện lần đầu tiên ở tập 1 với sự góp mặt của 15 nhân vật cùng với ban cố vấn của chương trình.

Nhà tài trợ

Ngân hàng Quốc tế (VIB) là nhà tài trợ chính trong mùa đầu tiên của Ca sĩ mặt nạ, cùng với Pepsi là nhà tài trợ đồng hành. Ông Tăng Hoàng Quốc Thái – giám đốc ban Marketing & truyền thông của VIB, đại diện nhà tài trợ, chia sẻ: “Chúng tôi đánh giá cao tính sáng tạo, hiện đại, trẻ trung và đầu tư nghiêm túc của The Masked Singer Việt Nam. (…) Đó là lý do chúng tôi chọn đồng hành với chương trình ngay từ đầu và là đơn vị đầu tiên trong lĩnh vực tài chính ngân hàng phối hợp với đối tác sản xuất”.

O Sen Ngọc Mai chiến thắng Ca sĩ mặt nạ

Trải qua 16 tập phát sóng, The Masked Singer Vietnam – Ca sĩ mặt nạ đã trở thành chương trình giải trí được quan tâm nhất hiện nay, thu hút gần 1 tỉ lượt xem trên các nền tảng số. Việc dự đoán các mascot của chương trình trở thành chủ đề nóng được bàn luận sôi nổi trên khắp các nền tảng mạng xã hội từ Facebook đến TikTok.

Theo kết quả của cổng bình chọn mở từ ngày 5-11 đến nay, O Sen đã giành chiến thắng với 36% bình chọn, hơn giải nhì Phượng Hoàng Lửa 1%. Giải ba Lady Mây nhận được 29%. Các giải thưởng nhất, nhì, ba trị giá lần lượt là 300 triệu, 200 triệu và 100 triệu đồng.

Giải ca sĩ trẻ triển vọng thuộc về Myra Trần với giải thưởng trị giá 100 triệu. Sau khi nhận giải, các ca sĩ lần lượt tháo bỏ mặt nạ và O Sen, Phượng Hoàng Lửa và Lady Mây lần lượt là Ngọc Mai, Trần Thu Hà và Myra Trần.

Tiểu sử

Năm 19 tuổi Hiếu PC du học tại Học viện Công nghệ Unitec ở Auckland, New Zealand nhưng chỉ học được 1 năm thì Hiếu bị cho thôi học do liên quan đến các vụ lừa đảo ở nước này. Sau khi về Việt Nam vào năm 2009 Hiếu PC tiếp tục theo học tại trường Đại học Khoa học Tự nhiên được 2 năm sau đó lại nghỉ học.

Phạm tội tại New Zealand

Từ năm 2008 đến năm 2009, Hiếu theo học tại New Zealand và bị cáo buộc lừa đảo tín dụng bằng tài khoản TradeMe. Anh từng phát hiện lỗ hổng trong mạng của trường làm lộ dữ liệu thẻ thanh toán và đã lên tiếng cảnh bảo nhưng thời điểm đó không ai để ý lời của anh, sau đó anh đã hack toàn bộ hệ thống.

Sau đó anh lợi dụng những lỗ hổng tương tự để hack các trang web khác và đánh cắp dữ liệu thẻ thanh toán của người dùng, anh sử dụng dữ liệu thẻ đánh cắp được để mua vé buổi biểu diễn hòa nhạc, sự kiện,… và bán chúng thông qua TradeMe. Sau khi bị trường học phát hiện và báo cảnh sát anh bị đuổi học và trả về nước. Trước khi về nước Hiếu PC đã hack trang web của trường Unitec Auckland khiến trang web này bị ngưng hoạt động trong hai ngày và trang web của trường trường Đại học Công Nghệ Auckland (AUT).

Thâm nhập và đánh cắp thông tin của hàng triệu công dân Mỹ

Về Việt Nam Hiếu PC theo học tại trường Đại học Khoa học tự nhiên. Ngựa quen đường cũ, học tại đây một thời gian Hiếu PC tiếp tục hack hệ thống nhà trường, để ăn cắp thông tin liên quan đến các giáo viên, đề thi và gửi cho bạn bè. Hiếu từng tham gia học trên các diễn đàn ngầm của Nga, với kiến thức học được anh tiếp tục lắp cắp số an sinh xã hội của hơn 3 triệu người và bán cho bên thứ 3.

Hiếu PC đã bị toà án bị buộc tội vì đã thâm nhập trái phép vào nhiều hệ thống khác nhau lấy trộm các thông tin quan trọng của hơn 200 triệu công dân Mỹ từ số thể an sinh xã hội đến thông tin về các tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng, tên, địa chỉ, số điện thoại, ngày sinh,…và bán chúng cho các nhóm tội phạm trực tuyến.

Ngoài ra anh còn lấy cắp dữ liệu từ Court Ventures và anh kiếm tổng cộng gần 2 triệu USD từ phi vụ này. Một báo cáo chỉ ra rằng đã có hơn 13 nghìn công dân Mỹ trở thành nạn nhân trong vụ án liên quan hoàn thuế thu nhập cá nhân giả mạo với số tiền lên đến 65 triệu USD.

Truy tố, kết án và trả tự do

Năm 2013, Ngô Minh Hiếu bị lừa đến Guam, Mỹ và bị đặc vụ Mỹ bắt giữ tại đây. Với 4 tội danh liên quan đến lừa đảo và lạm dụng máy tính, Ngô Minh Hiếu đối mặt với bản án 24 năm tù liên bang. Tuy nhiên, do Hiếu thành khẩn khai báo và giúp đặc vụ Mỹ bắt giữ thêm 10 người khác nên bản án đã được giảm nhẹ.

Ngày 14 tháng 7 năm 2015, Minh Hiếu được đưa ra xét xử tại toà án Mỹ và lãnh án 13 năm tù giam. Do cải tạo tốt, bản án 13 năm được giảm xuống còn 7 năm và anh được thả tự do vào ngày 20/11/2019. Ngày 4/8/2020 Hiếu PC được trả tự do về Việt Nam. Sau khi về Việt Nam anh đầu quân cho Trung Tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NSCS).

Lập công sau khi trở về Việt Nam

Sau khi trở về sống tại Việt Nam một thời gian, Hiếu đã giúp 2 hãng hàng không lớn của Việt Nam là Vietnam Airlines và Vietjet Air đánh sập 2 trang web giả mạo các hãng này nhằm trục lợi từ khách hàng. Cũng từ đây cái tên Hiếu PC được cộng đồng mạng quan tâm và được nhiều người biết đến. Mặc dù từng phạm tội tuy nhiên hiện nay anh đã hoàn lương và vẫn được khá nhiều người yêu mến bởi tài năng có một không hai.

Với mong muốn đem tài năng giúp đỡ cộng đồng nên Minh Hiếu đã cùng tích cực tham gia nhiều dự án liên quan đến mảng công nghệ thông tin.Trong đó có một dự án hợp tác với CyberKid để bảo vệ trẻ em khỏi những mối hiểm nguy trên mạng và 1 website mang tên chongluadao.vn.

Sự hình thành của kiến trúc Phục Hưng

Kiến trúc này ra đời từ giữa thế kỷ 14 và đầu thế kỷ thứ 17. Đây cũng chính là khoảng thời gian mà văn hóa, nghệ thuật, xã hội và cả kiến trúc châu Âu bắt đầu có sự thay đổi làm nền tảng cho sự phát triển hiện đại sau này.

Kiến trúc Phục Hưng là kết quả của sự kết hợp một cách hài hòa giữa kiến trúc Hy Lạp và La Mã cổ đại. Ngoài ra, kiến trúc này cũng có những nét nghệ thuật của kiến trúc Gothic và Baroque. Nhờ sự tiếp thu, vận dụng và sáng tạo có chọn lọc mà kiến trúc Phục Hưng tạo được đặc trưng khó hòa tan. 

Lối kiến trúc này xuất hiện đầu tiên ở Florence, sau đó trở thành một làn sóng phát triển mạnh mẽ khắp Châu Âu cũng như toàn thế giới lúc bấy giờ. Hiện nay, nơi lưu giữ được nhiều công trình theo phong cách Phục Hưng là ở nước Ý.

Những đặc điểm thú vị của kiến trúc Phục Hưng

Cấu trúc của lối kiến trúc này thường tuân thủ một cách nghiêm ngặt những nguyên tắc cổ điển và sự chuẩn mực. Từng chi tiết trong công trình đều được tạo ra bằng sự tỉ mỉ, tinh tế… nhờ vậy không gian kiến trúc luôn có nét đẹp hoàn hảo.

Đặc điểm ở mặt tiền của công trình

Tất cả các công trình đều được xây dựng với một trục thẳng trung tâm. Mặt tiền công trình sẽ được bố trí đối xứng với trục đó. Mặt tiền này sẽ phụ thuộc nhiều vào mục đích của thiết kế là nhà ở hay nhà thờ hoặc công trình dân dụng… mà có các quy chuẩn khác nhau.

Thiết kế vòm cong

Đây là một trong những đặc điểm tạo ra nét riêng biệt trong thiết kế của kiến trúc Phục Hưng. So với kiến trúc Gothic trước đây, vòm cong của Phục Hưng mang nhiều nét nổi bật hơn. Vòm cong được thiết kế với nửa hình tròn. Vòm không có sườn, nhờ vậy đã tạo nên sự mới lạ cho tổng thể công trình kiến trúc.

Cung – điểm nhấn của kiến trúc Phục Hưng

Cung được đánh giá là một trong những điểm nhấn đặc sắc tạo nên sự mềm mại, uyển chuyển cho công trình kiến trúc theo phong cách Phục Hưng. Cung được thiết kế theo kiểu nửa hình tròn, mục đích chính của nó là sử dụng ở khu vực hành lang ở lối đi trong ngôi nhà.

Đặc điểm của trần nhà

Khác hẳn với giai đoạn Trung cổ, trần nhà là chi tiết không được chú trọng trong thiết kế, thì đến Phục Hưng, đây lại là chi tiết được dành nhiều sự chú ý. Ở đây, trần nhà được thiết kế phân ô và trang trí bằng những chi tiết hoa văn đặc trưng. Có như vậy đã giúp làm nổi bật lên được sự sang trọng về mặt không gian cho những công trình theo kiến trúc Phục Hưng.

Cột và trụ công trình trong thiết kế

Đây chính là hai yếu tố đóng vai trò quan trọng nhất trong phong cách Phục Hưng. Cột và trụ trở thành hệ thống tích hợp, chúng vừa có khả năng chống đỡ cho công trình; vừa mang lại vẻ đẹp thẩm mỹ và sự hài hòa cần thiết cho kiến trúc.

Domes – đặc điểm độc đáo

Những công trình theo kiến trúc Phục Hưng thời bấy giờ đều có đặc điểm domes. Domes có thiết kế mái vòm độc đáo, lạ mắt và riêng biệt. Thiết kế mái vòm này rất kì công, giúp mang lại cảm giác rộng rãi cho không gian công trình. Những mái vòm này thường được trang trí, chạm khắc một cách tinh xảo, hoạt tiết mang nhiều ý nghĩa.

Cửa chính của công trình

Cửa chính của các công trình trong thời kỳ Phục Hưng đa số được thiết kế với nhiều quy cách khác nhau. Những quy cách đó sẽ phụ thuộc vào mục đích sử dụng của mỗi công trình (nhà ở, nhà thờ…). Phần lớn, cửa chính thường nằm giữa và có hướng vòng cung ở bên trên. Những họa tiết trang trí cửa chính cũng được trau chuốt một cách tỉ mỉ.

Cửa sổ công trình

Cửa sổ trong lối kiến trúc này thường có diện tích nhỏ, độ cao và chiều rộng sẽ được tính toán, cân đo cho phù hợp với tổng thể công trình. Trong một thiết kế thường có rất nhiều cửa sổ.

Đặc điểm của những bức tường

Kiến trúc Phục Hưng thường tính toán kỹ lưỡng những chi tiết thiết kế, tuy nhiên riêng tường nhà thì khác. Những bức tường trong công trình theo phong cách này lại được thực hiện theo khuynh hướng sáng tạo đầy tính tự do. Họa tiết, hình ảnh ẩn dụ… tất cả đều được điêu khắc tinh xảo với nhiều ý nghĩa độc đáo.

Những họa tiết, chi tiết của thiết kế

Thông thường chúng sẽ được thiết kế sao cho phù hợp nhất với tổng thể công trình. Những họa tiết này tuy nhỏ nhưng lại đóng vai trò cực kì quan trọng trong việc tạo nên ấn tượng, vẻ đẹp của toàn bộ thiết kế.

Bài viết là một phần những thông tin về kiến trúc Phục Hưng – một trong những tinh hoa của nền kiến trúc phương tây. Nét đẹp và những đặc trưng của lối kiến trúc này đến nay vẫn còn được lưu giữ, nhận nhiều đánh giá cao của giới chuyên môn.

Kiến trúc Romanesque là gì?

Đây là phong cách kiến trúc dựa trên kiến trúc La Mã cổ đại; là kiến trúc của châu Âu Trung đại. Nó được thể hiện qua đặc trưng là những công trình xây dựng to lớn, đồ sộ với vòm nửa hình tròn. Phong cách này chính là sự kết hợp giữa phong cách La Mã, Byzantine và truyền thống văn hóa địa phương. 

Sự hình thành và phát triển

Vào thế kỷ 11 và thế kỷ 12, nền kiến trúc của Trung và Tây Âu được gọi là kiến trúc Romanesque hoặc có thể gọi là Roman. Lối kiến trúc này có phạm vi rất rộng, trải dài, phát triển chủ yếu ở các nước Tây và Trung Âu (Pháp, Bỉ, Hà Lan, Ý…). 

Kiến trúc Romanesque giữ lại rất nhiều đặc điểm của phong cách La Mã, tiêu biểu là vòm có đầu tròn. Bên cạnh đó, Romanesque cũng phát triển rất nhiều đặc trưng cho riêng mình..

Tại miền Nam nước Pháp, Ý và Tây Ban Nha, Romanesque là phong cách đầu tiên lan rộng toàn bộ châu Âu công giáo. Lối kiến trúc này cũng chịu sự ảnh hưởng của nghệ thuật Byzantine, đặc biệt là hội họa. Tất cả những yếu tố trên đã góp phần tạo nên sự sáng tạo và tính mạch lạc cao trong kiến trúc Romanesque.

Đặc điểm của kiến trúc Romanesque thời kỳ đầu

Phong cách Romanesque có những đặc điểm riêng biệt, dễ phân biệt. Chúng ta có thể nhìn nhận được phong cách thông qua một số đặc điểm như sau:

• Kiến trúc này nằm trong một số khu vực của biên giới Đế quốc La Mã trước đây. Do đó Romanesque chịu ảnh hưởng của kiến trúc La Mã và kiến trúc Byzantine.
• Số lượng công trình kiến trúc không nhiều, nằm rải rác ở các địa phương, các quốc gia.
•  Kiến trúc này phần lớn là những công trình như nhà thờ, tu viện hay nhà ở mang tính phòng thủ của giai cấp phong kiến trước đây. Do đó, tính đa dạng của Romanesque không nhiều.
• Quy mô các công trình không lớn và không quá cầu kỳ như kiến trúc La Mã cổ đại. Chủ yếu mặt ngoài của các công trình thô ráp, ít trang trí, kiến trúc nhìn nặng nề, cửa sổ và cửa đi có kích thước nhỏ.
• Kết cấu trong giai đoạn này của kiến trúc Romanesque: sử dụng cuốn cửa trụ, vòm nôi, vòm bán cầu. Những loại mái vòm này được làm bằng đá, tuy nhiên kỹ thuật còn nhiều hạn chế. Do đó bề mặt của kiến trúc thường chỉ là hình vuông, hình tròn hay hình chữ thập La tinh.
• Những nhà thờ theo kiến trúc Romanesque thường nổi bật bởi những tháp cao ở phía Tây. Tháp có hình trụ tròn hoặc có thể là dáng hình học. Ngoài ra, bàn thờ sẽ được đặc ở phía đông, hướng về Jerusalem; trong khi đó, tầng hầm mộ được đặt bên dưới.

Điêu khắc và kiến trúc Romanesque

Sau khi đế chế Tây La Mã sụp đổ, truyền thống điêu khắc các tác phẩm lớn bằng đá và đồng dường như đã biến mất. Tác phẩm điêu khắc lớn còn sót lại nổi tiếng nhất ở châu Âu – Proto-Romanesque chính là cây Thánh giá bằng gỗ. Kích thước của cây Thánh giá này lớn như người thật, được ủy quyền vào những năm 960 – 965, còn nguyên mẫu. Nó đã trở thành một hình tượng phổ biến. Từ thế kỉ 12, tác phẩm này được dựng trên một thanh xà bên dưới vòm cuốn. Cũng từ đây, nghệ thuật điêu khắc được hồi sinh mạnh mẽ.

Chủ đề điêu khắc

Hầu hết tác phẩm điêu khắc theo phong cách kiến trúc Romanesque đều là tượng hình và kinh thánh. Chúng ta có thể nhìn thấy được những chủ đề này ở các thủ đô gồm cảnh về sự sụp đổ và sáng tạo của con người. Hoặc chủ đề thể hiện thông qua những bộ phim về cuộc đời chúa Giêsu. 

Tu viện Santo Domingo de Silos (miền Bắc Tây Ban Nha) là ví dụ thực tế điển hình còn tồn tại gần như hoàn chỉnh. Ngoài ra, còn có tác phẩm điêu khắc trên phông chữ Tournai ở các nhà thờ miền Nam nước Anh, Pháp hay Bỉ cũng là hình ảnh tiêu biểu về chủ đề điêu khắc theo phong cách Romanesque.

Nguồn cảm hứng của tác phẩm điêu khắc

Những tác phẩm điêu khắc tượng hình theo phong cách Romanesque thường dựa trên hai nguồn cảm hứng. Đó chính là ánh sáng bản thảo và các tác phẩm điêu khắc quy mô nhỏ được làm bằng ngà voi cùng kim loại. 

Kiến trúc Romanesque và những tác phẩm tranh

Bản thảo được chiếu sáng của Romanesque

Bản thảo được chiếu sáng thời kì đầu của kiến trúc Romanesque ở Anh và miền Bắc nước Pháp, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của nghệ thuật Anglo – Saxon muộn. Ở miền Nam nước Pháp thì lại phụ thuộc nhiều hơn bởi lbelia. Từ thế kỷ 12 đã có chuyển động giao thoa giữa những nghệ thuật này, tuy nhiên phong cách Romanesque vẫn còn giữ được tính đặc trưng của mỗi khu vực.

Nghệ thuật tranh tường

Những bề mặt tường lớn và vòm mái cong theo kiến trúc Romanesque đã tạo nên điểm nhấn quan trọng cho nghệ thuật trang trí tranh tường. Tuy nhiên thật đáng tiếc, phần lớn những bức tranh tường đều bị phá hủy do ẩm ướt hoặc bị thay đổi, sơn lại… Anh, Pháp và cả Hà Lan, tranh tường bị phá hủy gần như đồng loạt hoặc bị mang đi quét vôi trắng trong các đợt biểu tình. Ở những quốc gia khác, chúng bị bỏ rơi do chiến tranh hoặc bị thay đổi.

Riêng Catalonia ở Tây Ban Nha đã mở chiến dịch cứu nghệ thuật tranh tường bằng cách chuyển những bức tranh đến bảo quản ở Barcelona, tạo ra bộ sưu tập nổi tiếng ở Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia Catalonia.

Trên đây là một số thông tin bạn đọc có thể tìm hiểu về kiến trúc Romanesque. Lối kiến trúc mang phong cách mạnh mẽ trong cả điêu khắc lẫn hội họa. Nó là một nghệ thuật xứng đáng tìm kiếm.

Kiến trúc Baroque là gì?

Baroque là một lối kiến trúc nổi tiếng, được ra đời vào cuối thế kỷ 17. Nó được thừa hưởng những nét nghệ thuật trong thời kỳ Phục Hưng, từ đó tạo nên nét đẹp độc đáo của riêng mình. 

Phong cách Baroque mang tính hùng mạnh nhằm thể hiện sự quyền lực của nhà thờ cùng chế độ phong kiến đương thời. Phong cách này mang lại sự mới lạ về mặt hình ảnh, ánh sáng và độ bóng bằng cường độ cao, mạnh hơn trước rất nhiều. Bên cạnh đó, kiến trúc này còn có sự cầu kỳ và chăm chút kỹ lưỡng cho dù đó chỉ là chi tiết nhỏ. 

Điểm nổi bật của kiến trúc Baroque chính là chú trọng việc nhấn mạnh vào hiệu ứng ảnh ảo. Nhờ vậy mà các thiết kế công trình trở nên có chiều sâu và rộng hơn. Mọi người có thể dễ dàng nhận ra điều này thông qua thiết kế hình oval xuất hiện ở nhiều chi tiết. Lối kiến trúc này đã tạo nên nhiều công trình hoành tráng, có sức ảnh hưởng lớn đến nền kiến trúc Châu Âu và toàn thế giới.

Đặc trưng của kiến trúc Baroque

Phong cách kiến trúc này có những nét đặc trưng không thể hòa tan bởi thời đại:

• Baroque dễ dàng được nhận biết bởi một số đặc điểm như ánh sáng, hiệu ứng hay những chuyển động dạng tĩnh…
• Những yếu tố trong lối kiến trúc được sử dụng một cách rời rạc.
• Baroque cũng có sử dụng cấu trúc mái vòm, nhưng nó không tròn như kiến trúc Roma; hay không vót nhọn như phong cách Gothic. Đối với mái vòm, Baroque thiết kế theo hình dạng quả lê.
• Kiến trúc thường vận dụng màu sắc và các vật dụng trang trí một cách hài hòa, riêng biệt nhằm mang lại sự sang trọng. Một số vật liệu thường được sử dụng như đồng, thạch cao, đá cẩm thạch…
• Phong cách Baroque mang đến vẻ đẹp mềm mại hơn, những chi tiết thường được trau chuốt một cách tỉ mỉ, nhằm thể hiện rõ đây là phong cách kiến trúc của đấng thần linh.
• Qua lối kiến trúc này, người nhìn có thể nhìn nhận được phong cách sống của người dân ở thời điểm đó; cùng sự quyền năng của đấng tối cao. Những điều này thể hiện qua các thiết kế đặc trưng của kiến trúc, khơi gợi được chiều sâu công trình.
• Đây là lối thiết kế mang tính kháng cải cách, đáp trả lại sự nổi dậy của đạo Tin Lành. Kiến trúc mang nhiều nét cường điệu về đức tin đối với Công giáo, tôn vinh nhà thờ cùng sức mạnh của chế độ phong kiến.
• Nét đặc trưng không thể hòa lẫn của kiến trúc Baroque chính là sự hòa hợp từ hiện thực đến thế giới ảo; tạo ra sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối. Từ đấy trở thành một phong cách đặc sắc, nhiều màu sắc.
• Những chi tiết trang trí thường cầu kỳ, phức tạp, tỉ mỉ. Bức tường uốn lượn là nét thường thấy của kiến trúc Baroque.
• Chi tiết chủ đạo của lối kiến trúc này chính là hình oval. Từ trần nhà cho đến góc tường… cũng có hình oval, tạo điểm nhấn đặc sắc cho thiết kế.

Kiến trúc Baroque và kiến trúc Rococo

Điểm giống nhau

Dù là phong cách Baroque hay Rococo đều chú trọng nhấn mạnh vào phần trang trí và chi tiết trong thiết kế. Những chi tiết thường cầu kỳ nhằm mang lại màu sắc riêng cho từng kiểu kiến trúc.

Nét khác nhau

Kiến trúc Baroque nhấn mạnh đến chi tiết trang trí hình oval. Bên cạnh đó, thiết kế cũng chú trọng đến tạo sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối. Nhờ vậy sẽ lột tả được sự thiêng liêng, chiều sâu cùng nét tả thực trong mỗi thiết kế.

Đối với phong cách kiến trúc Rococo, tuy rằng có sự thừa hưởng sự hoàn mỹ trong từng chi tiết của Baroque, nhưng nó không sử dụng hình oval làm chủ đạo. Thay vào đó, Rococo thường áp dụng những chi tiết nhỏ uốn lượn, điểm nhấn là ở những vật trang trí xung quanh.

Một số công trình kiến trúc tiêu biểu

Trên thế giới, công trình gắn liền với kiến trúc Baroque rất nhiều, một trong số đó có thể kể đến như:

• Quảng trường Thánh Phêrô. Đây là một công trình nổi tiếng theo phong cách Baroque. Quảng trường nổi bật với những hàng cột dài, trên mỗi cột là một bức tượng thánh mang ý nghĩa linh thiêng.
• Nhà thờ chính tòa Thánh Paul (Luân Đôn). Thiết kế trang trí bên trong nhà thờ rất ấn tượng: hình ảnh, màu sắc mang nét đặc trưng của Baroque.
• Nhà thờ Karlskirche (Ý) được thiết kế với những hình oval đặc trưng của kiến trúc Baroque. Cùng với đó là thiết kế cột cùng mái vòm, mang đến vẻ đẹp của sự tinh tế, mềm mại.
• Nhà thờ Lucerne Jesuit Church (Thụy Sỹ)

Kiến trúc Baroque – một lối kiến trúc đặc biệt, thể hiện được sự sáng tạo tài hoa của con người ở thời kỳ trước. Lối thiết kế với phong cách tỉ mỉ, trau chuốt trong từng chi tiết. Một phong cách ấn tượng, tồn tại mãi với thời gian cho đến thời đại ngày nay.

Đặc điểm của kiến trúc Việt Nam mang tính giản dị, khiêm tốn, nhẹ nhàng và khoáng đạt.

Các thời kỳ kiến trúc chính

Kiến trúc cổ đại

Là những công trình kiến trúc được xây dựng từ trước khi có ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa. Khi đó, con người biết dựng nhà tranh để ở và sàn cao để tránh thú dữ. Cùng với quá trình phát triển hệ thống thành, quách được xây đắp với mục đích về quân sự. Tiêu biểu là hệ thống thành Cổ Loa hình xoắn ốc được đắp bằng đất dưới thời An Dương Vương. Đây là kiến trúc thành đầu tiên của người Việt.

Kiến trúc Trung đại

Kiến trúc Việt Nam vào thời kỳ này có ảnh hưởng từ  khi văn hóa Trung Hoa du nhập từ thế kỷ 19 trở về trước. Các công trình kiến trúc cổ Việt Nam có sự đa dạng về loại hình và quy mô phản ánh đời sống kinh tế – xã hội và phù hợp với mục đích sử dụng. Đó là hệ thống nhà ở, thành quách, cung điện, đền chùa,… Kiến trúc ở thời kỳ này đã đạt được trình độ cao và có sự khác biệt về thiết kế.

Vật liệu xây dựng thường là các vật liệu có sẵn ở địa phương như: tranh, tre, nứa, lá, gỗ, đá…,sau này còn có các vật liệu khác như gạch, ngói, sành,sứ…

Kiến trúc truyền thống được xây dựng kiên cố, vững chắc dựa trên sự tính toán và sử dụng hợp lý những vật liệu. Bố cục hình dạng, kích thước kiến trúc có cơ sở nghệ thuật và tính khoa học rõ ràng nhất để lại những công trình có giá trị cao.

Màu sắc trong thiết kế kiến trúc cổ thường sử dụng những gam màu mang tính tự nhiên. Những màu sắc phổ biến như vàng, nâu, xám hay nâu trầm của gỗ nên cảm giác hoài cổ, sâu lắng….

Trải qua quá trình phát triển của các triều đại phong kiến Việt Nam thời trung đại thể hiện những nét riêng biệt và độc đáo.

Trước thời Ngô

Khi Hoa Hạ cướp nước, văn hóa Việt dần ảnh hưởng của văn hóa Hoa Hạ trong đó có ảnh hưởng về mặt kiến trúc. Các thành lũy, dinh thự và nhà cửa xây dựng theo kiểu kiến trúc Hoa.

Thời Lý

Kiến trúc Việt Nam đã có một thời gian dài ảnh hưởng của Hoa Hạ. Cung điện được xây dựng bằng gỗ, phần mái lợp bằng ngói men trắng, men xanh. Thời Lý kiến trúc đã đạt được trình độ cao: thành lũy xây đắp bằng đất, gạch. Cung điện lầu gác bằng gỗ cao to, được tô màu, mái lợp ngói cổng có tượng lá đề, đầu rồng, đầu phượng,…trang trí. Người dân dựng nhà thường từ các vật liệu tranh, tre, vách đất.

Thời Trần

Kiến trúc Việt Nam có sự kế thừa và phát triển từ thời Lý. Kiến trúc thời kỳ này thường được bố cục ba dãy nhà gồm tiền đường, thiên hương, thượng điện và sân vườn, cây cảnh. Công trình nổi bật còn sót lại dưới thời Trần là tháp Bình Sơn (Vĩnh Phúc) và tháp Phổ Minh (Nam Định).

Thời Hồ

Là loại hình kiến trúc được kế thừa từ thời Lý – Trần. Thời Hồ có công trình kiến trúc thành nổi bật nhất là thành Tây Đô dựng bằng đá, cổng thành mái vòm, ở đây tìm được cổ vật giống cổ vật thành Thăng Long.

Thời Lê

Kiến trúc thời kỳ này thể hiện tiêu biểu qua các cung điện bằng gỗ, lợp ngói men vàng, men xanh. Đặt biệt, thời kỳ này nghệ thuật dân gian rất phát triển và được sử dụng trong những hình chạm khắc trên đình, chùa. Công trình nổi bật còn sót lại là đình Bảng (Bắc Ninh), chùa Tây Phương (Hà Nội), phố cổ Hội An (Quảng Nam).

Cổng thành Hà Nội thời Nguyễn, với bệ đá từ hoàng thành Thăng Long thời Lê Trung Hưng

Thời Nguyễn

Kiến trúc có ảnh hưởng của văn hóa Pháp. Cung điện lầu gác bằng gỗ tô màu rực rỡ, mái lợp ngói men vàng, men xanh. Miền Bắc nhà ở của người dân thường dựng từ gỗ hoặc nhà tranh. Miền Trung dân dựng nhà rường. Số gian được nhà nước quy định.

Kiến trúc cận – hiện đại Việt Nam

Thời kỳ thuộc pháp

Là loại hình kiến trúc ra đời vào đầu thế kỷ 20, khi các kiến trúc sư Pháp mang phong cách kiến trúc Hiện đại quốc tế đến Việt Nam cùng với kiến trúc Cổ điển Pháp. Về mặt nguyên vật liệu xây dựng đã có sự thay đổi rõ nét. Bên cạnh việc sử dụng các nguyên liệu xây dựng truyền thống thì Xi măng, sắt thép, bê tông… đã được sử dụng. Kiến trúc thời kỳ này có đặc điểm cao to rộng, cầu kì, lộng lẫy, giản dị nhưng sang trọng.

Trong giai đoạn này, có 2 dòng kiến trúc ở Việt Nam đó là kiến trúc Việt và kiến trúc Việt – Tây.

Kiến trúc phương Tây có các công trình nổi bật là Nhà hát lớn Hà Nội, nhà thờ Đức Bà, biệt thự cổ,… do các kiến trúc sư phương tây thiết kế. Các công trình theo lối kiến trúc này thường có hình khối vững chắc và có tính đối xứng. Màu sắc có xu hướng đơn giản với các gam màu như: trắng, vàng, xanh.

Kiến trúc Việt – Tây: là sự pha trộn giữa kiến trúc phương tây hiện đại với kiến trúc truyền thống phù hợp với văn hoá của người Việt. Đó là các công trình tiêu biểu như: Dinh Độc Lập, Thư viện Khoa học Tổng hợp, Hồ Con Rùa, v.v.

Tất cả những công trình này, thiết kế bởi các kiến trúc sư Việt Nam. Tuy ảnh hưởng của kiến trúc phương tây nhưng nó mang một dáng dấp khác biệt so với kiến trúc hiện đại thế giới.

Kiến trúc Việt Nam giai đoạn hiện nay

Thời nay phong cách kiến trúc hiện đại của Việt Nam có lẽ rõ nhất trong các công trình nhà ở, các khu chung cư và các tòa nhà cao tầng. Đặc trưng nổi bật là sự đơn giản hóa các chi tiết nhưng vẫn giữ được yếu tố công năng. Lối kiến trúc hiện đại vừa thể hiện được tính thẩm mĩ cao đồng thời còn đảm bảo tính khoa học, các yếu tố về nhu cầu, mục đích và tính cách của chủ nhân.

Kiến trúc Việt Nam đã trải qua hàng nghìn năm hình thành và phát triển. Lối kiến trúc Việt Nam ở mỗi thời kỳ có sự ảnh hưởng của các yếu tố chính trị, kinh tế, văn hóa nhất định song vẫn mang đặc trưng văn hóa riêng của Người Việt.

Cùng với quá trình hội nhập và phát triển, kiến trúc Việt Nam vẫn giữ gìn được các công trình cổ mang dáng dấp thời gian. Đồng thời, cũng xuất hiện những công trình kiến trúc hiện đại được giới kiến trúc thế giới ghi nhận và đánh giá cao như: cầu Vàng (Đà Nẵng), Nhà 5 khối phủ cây cảnh (Hồ Chí Minh), Tổ hợp Nhà Tre (Vĩnh Phúc),…

Sự hình thành của kiến trúc Hy Lạp cổ đại

Kiểu kiến trúc này ra đời ở vùng đất miền Nam bán đảo Balkans, các đảo nhỏ ở vùng biển Aegaeum, khu vực Tiểu Á, ven biển Bắc Hải, Ý, Sicilia, Ai Cập và Tây Ban Nha.

Hy Lạp cổ đại lúc bấy giờ, công trình thường được xây dựng thành kiến trúc dân dụng và  các quần thể kiến trúc thánh địa. Trong đó, kiến trúc dân dụng là dạng như các quảng trường công cộng, nó được gọi là agora. Quần thể kiến trúc thánh địa là hệ thống gồm nhiều đền đài được xây dựng ở các khu đồi cao, chúng được gọi với cái tên là acropol.

Agora

Các công trình kiến trúc dân dụng có diện tích chiếm tỉ lệ khoảng 5% diện tích đất của thành phố. Những agora thời kỳ đầu thường có hình dạng bất quy tắc, sau đó từ thế kỷ 4 TCN trở đi, agora đã có hình dáng hình học nhất định. Cũng trong thời gian này, agora được xây dựng với các hàng cột thức hai tầng bao quanh. Vị trí trang trọng ở giữa agora dùng để đặt bàn thờ và các tượng thần. Một số agora quan trọng mà chúng ta có thể nói đến như agora ở Miletus, Asoss, Knid…

Acropol

Đối với những quần thể kiến trúc thánh địa – acropol thì được xây dựng thêm nhà hát ngoài trời và có bậc thềm dốc ở khu vực chân núi. Một số acropol nổi tiếng như acropol ở Athena, ở Paestum hay Bergama.

Quá trình phát triển của nền kiến trúc Hy Lạp cổ đại

Kiến trúc Hy Lạp cổ đại có sự phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng. Sự phát triển này thể hiện rõ qua từng giai đoạn, thông qua các công trình đền thờ có đặc trưng là cột chạy vòng bên ngoài. Theo thời gian, đền đài dần trở nên phức tạp, nhiều chi tiết hơn trong thiết kế cột chạy vòng.

• Dạng cột Distyle: đây được gọi là kiểu cột đôi ở hiên. Nó có hình chữ nhật, lối vào chính của công trình sẽ nằm ở cạnh ngắn. Tại vị trí cạnh ngắn này còn có hai cột. Ví dụ thực tế điển hình cho dạng cột này là đền thờ Themis (ở Rhamnus).
• Dạng cột đôi ở hiên gồm cả hai đầu. Dạng này mang nhiều đặc điểm giống với kiểu cột thứ nhất. Bên cạnh đó, sự khác biệt của nó là nằm ở điểm có thêm hai cột ở cạnh ngắn còn lại. Tiêu biểu cho dạng cột thứ hai này là đền thờ Artemis.
• Dạng hàng cột hiên hay còn gọi là dạng hàng cột mặt trước. Dạng cột có hình chữ nhật, lối vào chính ở cạnh ngắn, có bốn cột ở phía trước. Bạn có thể tìm hiểu rõ hơn dạng cột này thông qua đền Selinus.
• Cột dạng cả hai đầu: kiểu này tương tự như dạng cột thứ hai. Tuy nhiên nó có điểm khác là ở bốn cột mỗi cạnh ngắn.
• Dạng cột bao quanh nhà tròn: đây là dạng nhà tròn có hàng cột bao vòng quanh ở bên ngoài. Công trình Tholos thể hiện rất rõ dạng kiến trúc này.
• Dạng cột giả bao quanh đền đài: dạng kiến trúc này có hình chữ nhật. Phần chịu lực của công trình chính là các bức tường, có các cột được ghép thêm ở bên ngoài. Ví dụ thực tế là đền thờ thần Zeus.
• Dạng đền có cột bao quanh: đây là dạng đền ở vòng ngoài có hàng cột chạy quanh tạo thành hình chữ nhật. Công trình tiêu biểu là đền Parthenon…

• Dipteral: đây là dạng đền có hình chữ nhật, xung quanh là một hàng cột. Ví dụ đền Olympeion.

Áp dụng thức cột trong thiết kế

Một đặc trưng không thể không nói đến trong kiến trúc Hy Lạp cổ đại là việc sử dụng các thức cột trong thiết kế. Vậy thức cột là gì? Sự hình thành của thức cột là như thế nào?

Thức cột là gì?

Thức cột chính là hệ thống tỷ lệ và hình thức dùng để trang trí các cột trong công trình kiến trúc. Đây cũng chính là cái cách mà những người Hy Lạp cổ đại tìm kiếm đến vẻ đẹp lý tưởng. 

Nhờ những thức cột mà kiến trúc như được nâng lên một tầm cao mới, có sức sống mạnh mẽ, có sự chịu đựng những thử thách của thời gian. Ngoài ra, thức cột còn là biểu tượng của vẻ đẹp trong sáng, khỏe mạnh và đầy tinh tế của kiến trúc cổ điển. Thức cột – thức cột Hy Lạp được xem như là biểu tượng của nền kiến trúc cổ.

Thức cột Doric trong kiến trúc

Đây là thức cột cổ nhất cũng như là đơn giản nhất trong hệ thống thức cột kiến trúc. Nó được hình thành bởi một trụ hình thẳng đứng có dáng phình to bên dưới đáy. Doric là thức cột không có phần đế (base) và phần cả phần đầu cột (capital).

Thức cột Doric có vẻ đẹp được so sánh với nét khỏe mạnh của người đàn ông lực lưỡng, cường tráng. Sở dĩ như vậy, bởi vì nó được sử dụng ở tầng dưới cùng của đấu trường Coliseum; bên cạnh đó khả năng chịu lực cũng thuộc dạng cao nhất so với những thức cột khác. Đường kính cột có tỷ lệ với chiều cao cột khoảng 1:4, có 20 gờ sống đứng. 

Thức cột thứ hai – thức cột Ionic

Trái ngược với hình dáng người đàn ông mạnh mẽ của Doric, thức cột Ionic lại mang dáng vẻ của một người con gái nữ tính, mảnh mai. Lonic cũng giàu tính trang trí hơn so với Doric. 

Ionic có nguồn gốc từ Ionia – một thuộc địa của Hy Lạp. Cột sử dụng hình thức Lonic có 24 gờ sống đứng, đường kính cột và chiều cao cột theo tỷ lệ 1:9. Cột này có phần đế cột (base) và cả đầu cột. Phần đầu cột có hình đệm nhỏ, hình xoắn ốc loe ra sau đó cuộn vào trong (volute) nằm ở phía trên cột. Những dầm ngang của thức cột này được phân vị theo chiều ngang tạo thành ba dải.

Corinth – thức cột trong kiến trúc

Đây là thức cột được hình thành sau Doric và Ionic, vào khoảng thế kỷ thứ 5 (TCN). Thức cột này có những đường nét mảnh mai, có tính trang trí cao. Phần đầu cột có nhiều chi tiết hoa lệ, trông giống như lẵng hoa.

Một trong những ưu điểm vượt trội hơn so với thức cột Doric và Ionic của Corinth chính là: 

• Khả năng đối xứng nhiều chiều
• Có thể cảm nhận được thức cột trong không gian.

Các công trình tiêu biểu của kiến trúc Hy Lạp cổ đại

• Acropolis (Ακρόπολη) ở Athena
• Propylaia (Προπυλαια) – Sơn môn
• Đền Athena Nike (Đền thờ thần Athena Chiến thắng)
• Đền Parthenon
• Đền Erecteyon

Kiến trúc Hy Lạp cổ đại là một lối kiến trúc độc đáo, tạo nên nhiều công trình ấn tượng. Đến nay kiến trúc này vẫn nhận được sự quan tâm chú ý của nhiều người trên thế giới.

Kiến trúc Rococo là một trường phái nghệ thuật và thiết kế nội thất của Pháp. Nó ra đời vào thế kỷ 18, được sử dụng phổ biến ở thời hoàng hậu Marie Antoinette. Từ Rococo chính là sự kết hợp giữa rocaille – vỏ (tiếng Pháp) và barocco (tiếng Ý). Trường phái này chủ yếu là các đường cong trang trí dạng vỏ; tập trung vào đường nét các họa tiết trang trí.

Những công trình thiết kế theo kiểu kiến trúc Rococo thể hiện được sự quyền quý, sang trọng. Chi tiết trang trí mang nét đẹp của sự tinh tế, tỉ mỉ mà nhẹ nhàng.

Đặc điểm của lối kiến trúc Rococo

Phong cách

Kiến trúc này có phong cách tự nhiên và thuần túy. Đặc điểm này được thể hiện rõ qua những chi tiết, hoa văn trang trí. Ví dụ trong hoa văn cánh chim hay chiếc lá… đều có sự uyển chuyển trong đó; hoặc những bông hoa hồng… luôn mềm mại dịu dàng như thật.

Vật liệu

Trong thiết kế, những vật liệu được sử dụng thường có chất liệu cao cấp, sang trọng. Qua đó sẽ toát lên được đặc điểm cầu toàn và tỉ mỉ từng chi tiết của kiến trúc Rococo. Những công trình theo lối kiến trúc này sẽ thể hiện được sự quyền quý, cao sang từ thiết kế cho đến vật liệu đặc trưng.

Ứng dụng

Một đặc điểm riêng của kiến trúc Rococo chính là xây dựng ứng dụng, phục vụ cho những con người có chức vụ, địa vị cao trong xã hội. Chính vì vậy, nên các thiết kế áp dụng lối kiến trúc này sẽ được trau chuốt tỉ mỉ từng chi tiết.

Phá bỏ quy tắc

Có thể nói, kiến trúc Rococo là kiểu kiến trúc không theo những quy tắc nhất định như những phong cách kiến trúc cũ trước đây. Chúng ta có thể nhận ra được những nét phá cách, sự sáng tạo nổi bật lên trong từng thiết kế. Kiến trúc này mang lại những gì mới mẻ hơn, hấp dẫn hơn. Một trong những sự khác biệt chính là thường tập trung vào những chi tiết nội thất căn nhà.

Nghệ thuật trang trí

Phong cách kiến trúc này có thể được ví như là một nghệ thuật trang trí tường nhà. Những chi tiết được trang trí bởi tạo hình hoa văn và áp dụng màu sắc hài hòa. Cùng với đó là những đường nét tạo nên điểm nhấn đặc sắc, hiệu ứng nghệ thuật cho tường và trần nhà.

Phong cách kiến trúc Rococo theo từng khu vực

Phong cách kiến trúc Rococo thường được thể hiện qua những công trình kiến trúc và trang trí nội thất. Ở các biệt thự, kiến trúc này nổi bật qua trang trí đồ gỗ, tường nhà. Ngoài ra các nhà thờ thiên chúa giáo cũng thường áp dụng kiểu Rococo.

Tuy nhiên, mỗi khu vực, phong cách Rococo lại được ứng dụng khác nhau, mang những nét riêng biệt, tạo nên sự đa dạng. Hơn nữa, nền văn hóa bản địa cũng là yếu tố ảnh hưởng đến lối kiến trúc.

Một vài đặc trưng của kiến trúc Rococo ở một số quốc gia:

Kiến trúc Rococo ở Ý

Tại nước Ý, phong cách kiến trúc này nhấn mạnh vào việc thiết kế những đường cong uốn lượn mềm mại. Những chi tiết trong công trình được thể hiện một cách cầu kỳ, tỉ mỉ và đầy bắt mắt. Tất cả tạo nên một lối kiến trúc rất đặc trưng mang vẻ đẹp quyền quý, đẳng cấp.

Phong cách Rococo trên đất Pháp

Ở nước Pháp, lối kiến trúc này lại mang đến nghệ thuật và phong cách thời trang của kiểu kiến trúc được các nhà phê bình hay sử dụng. Phong cách có sự kết hợp của kiến trúc Baroque và kiểu trang trí hòn non bộ. Đặc biệt, Rococo ở Pháp có sử dụng đá và vỏ sò làm vật liệu cho việc trang trí ngoại thất. Điều này giúp cho thiết kế vườn nhà trở nên hấp dẫn, sinh động và bắt mắt hơn.

Kiến trúc Rococo ở nước Đức, Áo và Thụy Sỹ

Tại Đức, Áo và Thụy Sỹ, mặc dù có phong cách kiến trúc khác nhưng đối với kiến trúc Rococo vẫn mang những nét đặc trưng riêng biệt. Ở mỗi nước, với nền văn hóa bản xứ khác nhau cũng tạo ra những điểm riêng. Trong kiến trúc Rococo, những chi tiết sẽ được chú trọng hơn, nhấn nhá nhiều và sang trọng hơn. Bên cạnh đó, các thiết kế của lối kiến trúc này chỉ yếu được ứng dụng vào các công trình như nhà thờ, cung điện hay lâu đài…

Một đại diện tiêu biểu cho phong cách Rococo tại Đức, chính là công trình nhà thờ Birnau. Nhà thờ này được xây dựng nằm giữa ranh giới ba nước Đức, Áo và Thụy Sỹ, là một trong những công trình được đánh giá xứng đáng là kiệt tác của lối kiến trúc Rococo. Nhà thờ hội tụ đủ sự tinh tế của đặc trưng Rococo, để lại rất nhiều cảm xúc ấn tượng và choáng ngợp cho du khách tham quan.

Kiến trúc Rococo mặc dù là kiến trúc cổ điển nhưng nó luôn mang đến sự cuốn hút lạ kỳ đối với những nhà thiết kế.

Định nghĩa

Kiến trúc Hậu hiện đại (Post – Modern Architecture) là lối kiến trúc kế tục của trường phái hiện đại. Ngoài những đường thẳng và đường cắt dứt khoát của lối hiện đại, thì hậu hiện đại đa dạng thêm bởi những đường cong parabol, đường tròn. Chúng ta có thể hiểu một cách đơn giản, kiến trúc Hậu hiện đại chính là sự kết hợp giữa hiện đại và cổ điển, trong đó đặc điểm hiện đại là yếu tố chủ yếu.

Nguyên lý của kiến trúc Hậu hiện đại

Lối kiến trúc này có ba nguyên lý chính.

Bối cảnh

Các công trình theo kiểu kiến trúc này phải gắn liền, không tách rời với yếu tố môi trường xung quanh. Công trình phải là một bộ phận của môi trường. Đây cũng chính là nguyên lý khác hẳn so với kiến trúc hiện đại. Kiến trúc hiện đại có thể đặt ở bất kỳ môi trường hay quốc gia nào, mà không cần phải xem xét đến yếu tố bối cảnh.

Ẩn dụ

Đối với những công trình theo lối kiến trúc Hậu hiện đại phải thể hiện được nhiều ý nghĩa. Hình thức công trình với nhiều chi tiết mang tính tượng trưng cao.

Trang trí

Trong kiến trúc Hậu hiện đại, các chi tiết sẽ mang tính chất trang trí cổ điển, cầu kỳ, phức tạp.

Xu hướng của kiến trúc Hậu hiện đại

Xu hướng lịch sử

Xu hướng “lịch sử” chính là hướng về với sự cổ điển. Những công trình kiến trúc này thường được thiết kế tạo cảm giác như là công trình cổ điển, có thiết kế dựa trên quan điểm thẩm mỹ theo phong cách quốc tế. Xu hướng này được thể hiện rõ qua hai khái niệm chủ đạo là tinh thần tưởng nhớ đến lịch sử và xác định hình ảnh của thành phố ngay lúc ấy.

Chiết trung triệt để

Đây là một xu hướng có ở thế kỷ thứ 19. Chiết trung ở giai đoạn này là ưu tiên việc đi tìm những thứ dễ dàng, tránh những cái khó khi có sự lựa chọn. Đó là còn được hiểu là tính cơ hội hay vị kỷ. Còn đối với kiến trúc Hậu hiện đại, chủ nghĩa “chiết trung triệt để” được thể hiện mạnh mẽ hơn và đa dạng một cách triệt để nhất có thể. 

Sự thích hợp

Nghe có vẻ như chuyện đùa nhưng sự thật là kiến trúc Hậu hiện đại có xu hướng “thích hợp”. Xu hướng này dựa trên sơ đồ nhị nguyên về sự dễ hiểu và dễ đọc của lối kiến trúc đô thị. Ví dụ điển hình: công trình nhà ở Byker Wall (được xây dựng năm 1974).

Không gian Hậu hiện đại

Xu hướng này hướng đến sự thiết kế ra không gian vô hạn, không có sự rõ ràng với nhau. Bạn có thể nhìn rõ hơn xu hướng này qua hình ảnh thực tế của cửa hiệu đồ trang sức Schullin (Áo).

Cổ điển

Có hai cách để thực hiện được xu hướng này, chính là:

• Sao chép 100% các chi tiết kiến trúc cổ.
• Lựa chọn và kết hợp lại một số chi tiết của các công trình kiến trúc cổ.

Ví dụ cho xu hướng này chính là ngôi nhà Okawa House do kiến trúc sư người Nhật Bản thiết kế.

Xu hướng “tân bản xứ”

Đây là kết quả của sự lai tạo giữa kiến trúc hiện đại và công trình bằng gạch (thế kỷ 19). Công trình này có những yếu tố như: mái dốc, chi tiết có dạng vuông vức, sự phân chia ngoạn mục các phân khối với nhau và bằng gạch. 

Xu hướng “tân bản xứ” có ví dụ thực tế điển hình là trung tâm Hillingdon Civic (xây dựng khoảng những năm 1974 – 1977).

Ẩn dụ và trừu tượng

Trong lối kiến trúc Hậu hiện đại, tính chất ẩn dụ xuất phát từ truyền thống hữu cơ liên quan đến con người, động – thực vật… Ngoài ra, xu hướng này sẽ thể hiện rõ lên sự đối xứng hình mặt người, tạo cảm giác vận động từ trên xuống dưới hay từ trong ra ngoài… Khác hẳn với kiến trúc La Mã là thể hiện xu hướng tin vào bộ máy Hoàng đế. Hay kiến trúc thời Phục Hưng sẽ thể hiện tính siêu hình rất nghiêm ngặt.

Thủ pháp

Áp dụng lối kiến trúc cổ điển của Hy Lạp – La Mã

Các công trình kiến trúc Hậu hiện đại thể hiện sự trung thành với tính truyền thống. Một số ví dụ điển hình:

• Ngôi nhà Electic House, bắt chước theo thức cột Lonic của Bảo tàng Nghệ thuật Pop Art.
• Lối vào của Quảng trường ở Italia, có sự giống với Khải hoàn môn của La Mã nhưng mang nét hiện đại hơn.

Bài trừ sự thiếu đồng nhất trong công trình

Ở lối kiến trúc Hậu hiện đại, chủ yếu khai thác tính đối xứng, cũng như “chính – phụ” và sự có “tâm” của mỗi công trình.

Tính vận dụng ngược đời chi tiết cổ

Hiểu đơn giản đây là thủ pháp lắp những chi tiết cổ không theo đúng vị trí thường thấy của chúng. Ví dụ như ngôi nhà Sun-Tumori, kiến trúc sư đã làm một mái nhà có sống mái dốc ngược lên, nó tạo ra một khung cảnh kỳ dị.

Đề cao tính trật tự của công trình kiến trúc

Đối với những thiết kế trong kiến trúc Hậu hiện đại sẽ không sử dụng trực tiếp các chi tiết kiến trúc cổ điển. Nó áp dụng tính trật tự của bố cục, trục chính – phụ. Những nhà kiến trúc thường sử dụng hình học sơ cấp, những hình đơn giản nhất cho công trình. 

Trên đây là một số thông tin về lối kiến trúc Hậu hiện đại. Hy vọng những thông tin này có thể giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về một trường pháp kiến trúc được ưa chuộng hiện nay.