Triết học – Bách khoa toàn thư mở https://tudienwiki.com Từ điển Wiki Mon, 24 Apr 2017 15:43:57 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.1.1 Jacques Derrida https://tudienwiki.com/jacques-derrida/ https://tudienwiki.com/jacques-derrida/#respond Thu, 16 Mar 2017 08:18:11 +0000 https://tudienwiki.com/?p=2196 Jacques Derrida (15 tháng 7 năm 1930 – 9 tháng 10 năm 2004) sinh tại El Biar, Algérie thuộc Pháp, ông là nhà triết học người Pháp. Ông đã phát triển lý thuyết phê phán được biết đến là giải cấu trúc (déconstruction), các tác phẩm của ông được gọi là hậu cấu trúc luận và có gắn với triết học hậu hiện đại.

Jacques Derrida xuất bản tổng cộng 40 cuốn sách và rất nhiều bài luận cùng những phát ngôn công luận. Những tác phẩm của Derrida đều có ảnh hưởng lớn tới nhân loại, đặc biệt trong các lĩnh vực nhân chủng học, xã hội học, luật học, ký hiệu học, lý thuyết văn học và những nghiên cứu về văn hóa nói chung. Ông có ảnh hưởng sâu rộng ở châu Âu đại lục, Nam Mỹ và những quốc gia có triết học lục địa phổ biến. Derrida là nhân vật được bàn luận nhiều trong bản thể luận, nhận thức luận, đạo đức học, mỹ học, thông diễn học và triết học ngôn ngữ.

Các tác phẩm của ông cũng được xem có sức ảnh hưởng tới kiến trúc, âm nhạc, nghệ thuật đồ nhựa và phê bình nghệ thuật. Về cuối đời, Derrida thường xuyên bàn luận những chủ đề về chính trị và đạo đức, các tác phẩm của ông có ảnh hưởng tới rất nhiều nhà hoạt động và các phong trào chính trị.

Tầm ảnh hưởng rộng lớn khiến Derrida trở thành một nhân vật văn hóa nổi tiếng, trong khi đó ông cũng là nhân vật gây tranh cãi bởi cách tiếp cận triết học và độ khó của các tác phẩm của mình.

]]> https://tudienwiki.com/jacques-derrida/feed/ 0 Giordano Bruno https://tudienwiki.com/giordano-bruno/ https://tudienwiki.com/giordano-bruno/#respond Wed, 04 Jan 2017 02:12:30 +0000 https://tudienwiki.com/?p=1915 Giordano Bruno (1548 – 17/2/1600) Nhà triết học tự nhiên Italia, chiến sĩ đấu tranh chống triết học giáo điều và giáo hội Thiên chúa giáo La Mã, người tuyên truyền không mệt mỏi cho thế giới quan duy vật và học thuyết Copernic. Sinh ra trong một gia đình quý tộc bị phá sản ở gần Neapole. 15 tuổi vào tu viện và tự học, có quan điểm vô thần. Năm 1572 đậu tiến sĩ triết học và nhận chức giám mục. Ngay sau đó ông bị tố cáo nên phải rời khỏi tu viện đến La Mã, rồi đến miền Bắc Italia. Sau ba năm lang thang trong nước ông đã sang Thụy Sĩ. Tại Giơnevơ, ông đã phê phán đạo Canvanh nên bị trục xuất. Năm 1579, ông sang Pháp, đầu tiên giảng thiên văn tại Toulouse, sau đó tại Đại học tổng hợp Pari.

Năm 1583 ông sang Luân Đôn, cho xuất bản một loạt công trình về triết học bằng tiếng Italia và cuốn sách “Về sự vô tận của Vũ Trụ” (1584). Năm 1585 ông sang Đức, đến nhiều thành phố tuyên truyền cho thế giới quan của mình. Năm 1592 ông trở về Venexie thì bị tòa án dị giáo bắt theo tội danh trước đây. Suốt 8 năm trong tù ông vẫn dũng cảm bảo vệ quan điểm của mình. Không khuất phục được ông, tòa án tôn giáo đã tuyên án tử hình. Ông đã bị thiêu sống tại quảng trường “Hoa” La Mã năm 1600. Trong các tác phẩm của mình Bruno đã phát triển học thuyết Copemic, ông cho rằng trong Vũ Trụ có vô số sao tương tự như Mặt Trời của chúng ta. Kết luận triết học quan trọng nhất của Bruno là khẳng định toàn bộ Vũ Trụ tuân theo cùng một số quy luật, không có sự mâu thuẫn giữa Trái Đất và bầu trời, sự sống không chỉ có đơn độc trên Trái Đất của chúng ta.

]]> https://tudienwiki.com/giordano-bruno/feed/ 0 Anaximander https://tudienwiki.com/anaximander/ https://tudienwiki.com/anaximander/#respond Mon, 07 Nov 2016 15:24:20 +0000 https://tudienwiki.com/?p=1634 Anaximander (tiếng Hy Lạp: Ἀναξίμανδρος, Anaximandros; khoảng 610 – 546 TCN) Nhà khoa học cổ Hy Lạp thời tiền Socrates. Ông sống ở Miletus, một thành phố ở Ionia; Milet thuộc Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay.

Học trò Talet, tác giả tác phẩm “Về tự nhiên”. Lần đầu tiên ở Hy Lạp ông làm đồng hồ Mặt Trời, các dụng cụ thiên văn, cũng lần đầu tiên ông dùng que thẳng (thổ khuê) để xác định độ nghiêng của hoàng đạo đối với xích đạo. Ông cho rằng Vũ Trụ là vô tận, Trái Đất đứng yên ở trung tâm Vũ Trụ và đặt cơ sở ban đầu cho lý thuyết về sự quay của thiên cầu.

Một trong số các học trò của ông là Anaximenes và Pythagoras.

]]> https://tudienwiki.com/anaximander/feed/ 0 Anaxagoras https://tudienwiki.com/anaxagoras/ https://tudienwiki.com/anaxagoras/#respond Sun, 06 Nov 2016 15:36:17 +0000 https://tudienwiki.com/?p=1617 Anaxagoras (khoảng 500 – 428 TCN) là nhà triết học, toán học và thiên văn học cổ Hy Lạp, sinh ra tại thành phố Clazomenae ở Tiểu Á, dạy triết học ở Aten (Hy Lạp). Bị phạt về tội vô thần, ông chuyển đến Lampxac, tại đây ông xây dựng trường phái triết học. Trong các tác phẩm của ông, người ta tìm thấy nhiều phát hiện thiên văn đầu tiên có giá trị. Ông cho rằng Mặt Trăng nhận ánh sáng Mặt Trời rồi phản chiếu lại, giải thích nguyệt thực là do Mặt Trăng đi vào bóng tối của Trái Đất hay một thiên thể nào đó. Ông cho rằng Mặt Trăng tương tự như Trái Đất có núi đồi thung lũng và có thể có sự sống.

Anaxagoras nổi tiếng vì đã giới thiệu một khái niệm vũ trụ học Nous (lý trí), xem đó như một thế lực ra lệnh. Ông coi vật chất là một tập hợp vô tận các nguyên tố sơ khai bất tử, ám chỉ tới tất cả sự sinh ra và biến mất cho tới sự pha trộn và tách ly.

]]> https://tudienwiki.com/anaxagoras/feed/ 0