Cá tính sáng tạo

Cá tính sáng tạo (tiếng Nga : tvorcheskaya individual ’nost) là các đặc điểm phẩm chất toàn vẹn của một nghệ sĩ bao gồm các mặt triết học, mĩ học, tâm lí xã hội, thị hiếu, phong cách, ngôn ngữ nghệ thuật,…

Cá tính sáng tạo là biểu hiện rực rỡ của các phạm trù cái chủ quan, cái cá biệt, cái đặc thù, cái không lặp lại trong tài năng của nghệ sĩ. Nó không mâu thuẫn với các phạm trù cái khách quan, cái chung, cái điển hình, cái lặp lại, mà ngược lại, nó gắn bó hữu cơ với chúng, và cũng chỉ trong sự thống nhất đó thì nghệ sĩ mới khám phá được cái mới trong lĩnh vực nghệ thuật.

Cá tính sáng tạo biểu hiện tập trung ở cái nhìn nghệ thuật độc đáo, ở cách cảm nghĩ của nhà văn có khả năng đề xuất những nguyên tắc, biện pháp nghệ thuật mới mẻ, tạo thành một ngôn ngữ nghệ thuật mới trong việc biểu hiện những nội dung mới của đời sống và tư tưởng. Chẳng hạn Nguyễn Du có con mắt tinh đời trong việc biểu hiện các ngõ ngách phức tạp của cuộc sống con người, lại có biệt tài nắm bắt và miêu tả chính xác một cách thần tình các tâm trạng, thần thái nhân vật chỉ qua vài nét, ông là người có khả năng sử dụng tiếng Việt một cách uyển chuyển, mềm mại, tạo thành điểm phạm của ngôn từ nghệ thuật. Nhà văn Nga Ph. Đốt-xtôi-ép-xki có thể nấm bắt những cuộc đối thoại của thời đại, tính nhiều tiếng nói của cuộc sống, tính lưỡng tính của thực tại ngay ở nơi mà người khác chỉ thấy có độc thoại, tính đơn giọng và tính đồng nhất. Còn L. Tôn-xtôi lại có khả năng thể hiện phép biện chứng tâm hồn.

Chính vì vậy, không nên đồng nhất cá tính sáng tạo trong nghệ thuật với cá tính sáng tạo trong đời sống, là người có khả năng giải quyết các khó khăn do hoàn cảnh đặt ra, hoặc tự biểu hiện mình một cách độc đáo trong sinh hoạt.

Cá tính sáng tạo là cơ sở của phong cách nghệ thuật, là nhân tố không thể thiếu của quá trình văn học.

Chuyên mục: Văn hóaVăn học. Thẻ: Thuật ngữ văn học.
* Bài viết này được sửa đổi lần cuối vào lúc 11:27 Sáng ngày 13/04/2017