Nhân vật chính (tiếng Anh : protagonist, Central character) là nhân vật then chốt của cốt truyện, giữ vị trí trung tâm trong việc thể hiện đề tài, chủ đề và tư tưởng của tác phẩm. Chẳng hạn, Chí Phèo và Bá Kiến là nhân vật chính của Chí Phèo (Nam Cao). Nhân vật chính của Truyện Kiều (Nguyễn Du) là Thúy Kiều, Kim Trọng, Thúc Sinh, Từ Hải,…
Truyện ngắn thường chỉ có một vài nhân vật chính. Ở các tiểu thuyết lớn, có nhiều cốt truyện, số lượng nhân vật chính thường nhiều hơn. Chẳng hạn, Chiến tranh và hoà bình của L. Tôn-xtôi có tới hàng chục nhân vật chính, và hơn 500 nhân vật khác.
Nhân vật chính thường xuất hiện nhiều lần trong tác phẩm và được nhà văn khắc hoạ đầy đặn bằng nhiều loại chi tiết: chi tiết tiểu sử, chi tiết ngoại hình, chi tiết nội tâm, tính cách, và xung đột. Chính vì thế, nhân vật chính thường thể hiện rõ nét những cách tân nghệ thuât của một nhà văn.