Ngô Quyền (898-944) là người mở đầu cho nhà Ngô trong lịch sử Việt Nam. Tên tuổi của ông gắn liền với chiến thắng Bạch Đằng, đánh thắng quân Nam Hán, kết thúc thời kỳ Bắc thuộc cho dân tộc Việt Nam.
Ngô Quyền xuất thân trong một dòng họ hào trưởng tại Đường Lâm, sau khi làm con rể của Dương Đình Nghệ thì ông được giao cho binh quyền. Năm 937, Dương Đình Nghệ bị giết chết, Ngô Quyền tập hợp lực lượng đánh họ Kiều. Một năm sau đó, Kiều Công Tiễn bị giết chết, quân Nam Hán thất bại thảm hại trong trận Bạch Đằng. Năm 939, Ngô Quyền lên ngôi vua, chuyển kinh đô từ Đại La sang Cổ Loa. Năm 944, Ngô Quyền qua đời.
Vua Ngô Quyền
Cho đến nay vẫn chưa xác định được là quê quán của Ngô Quyền ở đâu: Hà Nội, Thanh Hóa hay Hà Tĩnh? Đền thờ của Ngô Quyền đặt tại xã Đường Lâm. Ngày nay cứ đến trung tuần tháng hai âm lịch là nhân dân lại tổ chức lễ hội, hát chèo quanh sông Bạch Đằng để tưởng nhớ đến chiến công hiển hách của Ngô Quyền.